TERMAL KONFOR
ÖLÇÜMLERİ
TERMAL KONFOR ÖLÇÜMLERİ
 
 
Termal konfor, çalışma alanlarında çalışanların en rahat hissettikleri iklim koşullarını ifade etmektedir.  Bu hissedilen rahatlık kişiye (yaş, cinsiyet, sağlık durumu, beslenme, giysiler) ve yapılan işin niteliğine göre değişiklik gösterir. Termal konforu ise ortamdaki havanın hızı ve hareket şekli, nem oranı, termal radyasyon ve termometre ile ölçülen hava sıcaklığı etkiler.
 
 
Ortamdaki havanın soğuması durumunda insan vücudu büzülür ve titremeye başlar. Havanın ısınması durumunda  vücut açılarak ve terleyerek vücut ısısını sabit tutmaya çalışır.  Savunma mekanizmaları çalışırken insan sıkılır rahatsız olur, iş verimi düşer. Çevre şartları çok aşırı bir şekilde bozulmuş ise, vücut artık kendini savunamaz hale gelir, savunma mekanizmaları iflas eder ve insanın dengesi bozulur.
 
Çalışanların, sıkılmaması, rahatsız olmaması, hastalanmaması, vücut kimyalarının bozulmaması için ortam şartlarını ve ısıyı uygun hale getirmek gerekmektedir. Uygun hava sıcaklığı belirlemek için yukarıdaki faktörler göz önüne alınır.
 
Isı 29 santigrat derece olursa performans %5 düşer. 30 derece olduğunda ise %10 performans düşümü gerçekleşir. 31 dereceye ulaştığında %17, 32 derece olduğunda ise performans %30 düşmektedir.
 
 
Sıcaklık yanında nemin de etkisi büyüktür. Havadaki nem miktarı mutlak ve bağıl nem olarak ifade edilir. İş sağlığı ve iş güvenliği yönünden bağıl nemin değeri önemlidir. Bir işyeri ortamının bağıl nemi değerlendirilirken, sıcaklık, hava akım hızı gibi diğer şartlar da değerlendirilmesi gerekir. Ancak, genel olarak herhangi bir işyerinde bağıl nem %30 ila %65 arasında olmalıdır. Yüksek bağıl nem, ortam sıcaklığının yüksek olması durumunda bunaltır, düşük olması durumunda ise üşüme ve ürperme hissi verir.
 
Termal radyasyon ise vücudun çevre ile olan termal dengesini açıklar. Çevrede herhangi bir obje, vücut sıcaklığından çok farklı sıcaklıktaysa örneğin  vücut sıcaklığından çok düşük bir sıcaklıkta ise insandan çok büyük bir miktar ısı radyasyonu yayımına neden olur. Ancak obje vücut sıcaklığının çok üstündeyse insan radyasyon yoluyla çok miktarda ısı alır.
 
 
Çalışma alanlarında termal konforu sağlamak ve sağlığa zararlı olan gaz ve tozların ortamdan uzaklaştırılması için uygun hava hızı akımı da oluşturulmalıdır. Uygun bir çevre ısısının seçilmesinde hava akımlarının da dikkate alınması gerekir. Çünkü vücut ile çevresindeki hava arasında hava akımın etkisi ile ısı transferi olur.
 
Çalışma Ortamı Klima Koşulları İçin Önerilen Standartlar
 
Çalışma ortamları için temel ve detaylı standartlar aşağıdaki tablolarda sunulmuştur;
 

İşin

Türü

Bağıl

 

Nem

 

%

Hava Akım Hızı

4.5 – 7.5 m/dak

30 m/dak

90 m/dak

Kuru Hazne

Yaş Hazne

Kuru Hazne

Yaş Hazne

Kuru Hazne

Yaş Hazne

Yaz mevsimi oturarak hafif çalışma (efektif ısı) 29.4 °C

80

31.6

28.9

32.8

29.4

33.9

31.5

60

34.4

27.8

35.5

28.9

36.7

29.4

40

37.8

26.1

38.3

27.2

39.4

27.8

5

48.3

20.5

47.8

20.5

47.2

20.0

20

42.8

23.9

43.3

23.9

43.3

23.9

Yaz mevsimi ağır iş

 

(efektif ısı) 26.6°C

80

28.3

25.5

30.0

27.2

31.6

28.3

60

31.1

24.4

32.2

25.5

33.9

26.7

40

33.9

22.7

35.0

23.9

36.1

24.4

20

37.8

20.5

38.3

21.1

38.9

21.1

5

41.7

17.8

41.7

17.8

41.1

17.2

Kış mevsimi hafif veya ağır iş

(efektif ısı)

23.9°C

80

25.5

22.8

27.2

25.0

29.4

26.1

60

27.2

21.7

29.4

23.3

31.1

24.4

40

30.0

20.0

31.6

21.1

32.8

22.2

20

32.8

17.2

33.9

18.3

34.4

18.9

5

36.1

13.3

36.1

14.4

36.1

15.0
 
Konveksiyon ısısının (eğer varsa) oluştuğu işyerleri
 

 

 

 

İşin Cinsi

Yılın soğuk dönemi (dış sıcaklık +10°C altında)

Yılın ılık dönemi (dış sıcaklık +10°C veya daha fazla)

Endüstriyel işlemler sonucu oluşan ısıya bağlı olarak önerilen ortam sıcaklığı

Endüstriyel işlemler sonucu oluşan ısıya bağlı olarak önerilen ortam sıcaklığı

20 Kcal/m3h den az

 

 

Bundan fazla

20 Kcal/m3h den az

 

 

Bundan fazla

Çok hafif

Max. 22°C

Max. 25°C

Maximum dış sıcaklıktan 3°C fazla

Maximum dış sıcaklıktan

 

5°C fazla
 
Havada yüksek bağıl nem bulunması gereken işyerleri
 

Yılın soğuk dönemi

 

(dış sıcaklık +10°C altında)

Yılın ılık dönemi

 

(dış sıcaklık +10°C veya daha fazla)

Önerilen en yüksek sıcaklık

Bağıl nem %

Önerilen en yüksek sıcaklık

 

22.0 – 22.5°C

80 – 75

23 – 24°C

 

22.5 – 23.0°C

70 – 75

25 – 26°C

 

23.0 – 23.5°C

60 – 55

27 – 28°C

 
 
Genellikle radyant ısı oluşan işyerleri
 

İşin

Cinsi

Yılın Soğuk Dönemi

 

(dış sıcaklık +10°C altında)

Yılın ılık dönemi

 

(dış sıcaklık +10°c veya daha fazla)

Dahili

 

sıcaklık

Sonuç sıcaklık*

Dahili

 

Sıcaklık

Sonuç

 

Sıcaklık*

Çok hafif

Min.18°C

Max.26°C

En çok dış sıcaklıktan

 

5°C fazla

Max.30°C

Hafif

14-18°C

Max.24°C

Max.30°C

Orta

10-14°C

Max.22°C

Max.30°C

Ağır

7-10°C

Max.20°C

Max.30°C
 
Büyük miktarda su buharı üretilen işyerleri
 

İşin Cinsi

Yılın soğuk dönemi (dış sıcaklık +10°C altında)

Yılın ılık dönemi (dış sıcaklık +10°C veya daha fazla)

 

 

 

 

Bağıl Nem

 

%

Endüstriyel işlemler sonucu oluşan ısıya bağlı ortam sıcaklığı

Endüstriyel işlemler sonucu oluşan ısıya bağlı ortam sıcaklığı

20 Kcal/m3/h den az

Bundan fazla

20 Kcal/m3/h den az

Bundan fazla

Çok hafif

Max.80

Max.21°C

Max.23°C

En çok dış sıcaklıktan 3°C fazla

En çok dış sıcaklıktan 5°C fazla

Hafif

Max.80

18-20°C

20-22°C

Orta

Max.80

15-18°C

18-20°C

Ağır

Max.80

12-15°C

15-18°C
 
Tablolarındaki verilerin durgun hava için olduğu göz önünde tutulmalıdır. İşyerlerinde hava akımı varsa, sıcaklık aşağıda gösterildiği gibi arttırılmalıdır.
 

Hava akım hızı

Durgun hava koşullarında önerilen standart sıcaklıklara katılacak miktarlar

0 – 0.2 m / sec

0°C

0.25 – 0.3 m / sec

2°C

0.4 – 0.6 “

4°C

0.7 – 1.0 “

6°C

1.1 – 1.4 “

8°C

1.5 – 2.0 “

9 – 10°C

2.1 – 3.0 “

10 – 12°C
 
Termal Konfor Ölçümleri 
 
Çalışma ortam şartlarının tespiti için termal konfor ölçümleri, insanın ortamla ısı alışverişine etki eden dört temel parametrenin ölçümü yapılarak gerçekleştirilir. Hava sıcaklığı kuru termometre, havanın nemi higrometre, hava akım hızı anemometre ve termal radyasyon glob termometre ile aşağıdaki standartlar çerçevesinde ölçülür.
 

İzleme ve Ölçme Tablosu

Periyodik

Yasal Zorunluluk

Metod ve Standartlar

*Termal Konfor(sıcaklık, nem, hava akım hızı) Ölçümü

Yılda Bir

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü 13,20,21,191,200,514
İş yeri Bina ve eklentilerinde alınacak sağlık ve güvenlik önlemlerine ilişkin yönetmelik Ek2 Madde 6

Nem, Sıcaklık ve Hız Sensörü                  TS EN 27243:2002
 
Sıcaklığın Etkileri
 
Yüksek sıcaklığın etkisiyle, vücudun iç sıcaklığını düşük tutmak için kalp atışları hızlanır. Derideki kılcallar daha çok kan taşıdığından hem soğuma hızı hem de vücut sıcaklığı yavaş yavaş artar. Eğer termal çevre dayanabilecek ölçülerdeyse bu ölçüler bir süre sonra kalp hızı ve vücut sıcaklıklarının sabit kaldığı bir dengeye erişirler. Eğer vücut sıcaklığı 102°F (38.8°C) oluncaya kadar dengeye erişilmezse buna karşılık gelen 2 litre olan terleme hızı sıcak çarpması tehlikesi yaratır. Aşırı sıcağa maruz kalma zorunda olan insanlara ara dinlenme periyodları tehlikeyi azaltır.
 
Sıcak çarpması aynı zamanda güneş çarpması olarak da bilinir. Bunun mutlaka güneşe maruz kalarak olması gerekmez. Bu olay vücudun kendini yeteri kadar soğutamayacağı bir ortama maruz kalmasıyla olur. Sonuç olarak vücut sıcaklığı yükselir ve ısı düzenleyici mekanizmanın tamamen bozulduğu noktaya erişilir. Bundan sonra vücut sıcaklığı süratle yükselir.
 
Semptomlar sıcak kuru cilt, şiddetli baş ağrısı, görme bozuklukları, hızlı sıcaklık artışları ve bilinç kaybıdır. Bu şartlar yüzün sıcaklığa ani maruz kalmasıyla fark edilir. Kazazede hemen sıcaktan çıkarılmalı ve vücut mümkün olduğu kadar süratle soğutulmalıdır. Bu genellikle suyu sıkılmış serin ıslak bezlerle yapılır. Isı krampları bu yüksek sıcaklığa uzun süre maruz kalmanın sonucu olur ve özellikle bir ağırlık baskısıyla birlikte ve fazlaca su ve vücudun nem kaybı ile olur.
 
Hava Sıcaklıklarına Karşı Önlemler
 
Soğuğa karşı alınacak önlemler sırlanırsa;
 
1. Uygun bir ısıtma sistemiyle işyerinin istenen düzeyde ısıtılması yapılması gereken işlerin başında gelir. Fabrikanın ısıtma düzeyini bölgenin iklim koşulları içinde bulunan mevsim, yapının tipi, yapılan işin gerektirdiği kas çalışması (ağır iş, hafif iş), üretim süreci ve işçilerin giyinme alışkanlıkları belirleyecektir.
 
2. Isıtıcılar, havalandırma deliklerinden ve pencerelerden gelen havanın, içeride çalışanlara gelmeden önce ısıtılmasını sağlayacak biçimde yerleştirilmelidir.
 
3. İşletme veya fabrika kurulurken iyi bir yalıtıcı malzeme ile çatı ve etkin rüzgara bakan duvar yalıtılmalıdır.
 
4. Çalışanların üzerinde bulundukları yer döşemesini, uygun bir malzeme ile örneğin tahta ızgaralarla kaplatarak, yerden gelebilecek soğuğun etkisi azaltılabilir.
 
5. Uygun giysiler kullandırılmalıdır. Kullanılacak baretlerin içi kulakları, alnı ve hatta gerekirse ağzı da kapatabilecek türde kapüşonlu ve muflonlu olmalıdır. Kullanılan iş eldivenleri soğuğa karşı uygun yalıtımı ve izolasyonu sağlamalıdır.
 
Sıcağa karşı alınacak önlemler sıralanırsa;
 
1. Soğuklar için önerilen işyeri dizayn kriterleri uygulanmalıdır,
 
2. Günün en sıcak saatlerinde (10.00-16.00) mecbur kalınmadıkça dışarıda ağır işler yaptırılmamalıdır,
 
3. Çalışanlara açık renkli, hafif, bol ve sıkı dokunmuş kumaşlardan yapılan giysiler dağıtılmalıdır,
 
4. Geniş kenarlı ve hava delikleri olan baretler takılmalı ve güneşin zararlı ışınlarından koruyan güneş gözlüğü kullanılmalıdır.
5. Dışarıda çalışması gerekenler mümkün oldukça güneş altında korunmasız kalmamaya, aşırı hareketlerden kaçınmaya, sık sık tuz içeren sulu gıdalar almaya dikkat etmelidirler.
 
6. Her bir saatlik çalışma için en az 2-4 bardak sıvı alınmalıdır,
 
7. Risk altındaki yetişkinler, yaşlı çalışanlar günde en az iki kez güneş veya sıcak çarpması yönünden izlenmelidir.
 
8. Kapalı alanlar iyi havalandırılmalıdır.
 
9. Güneş gören pencereler perde ya da benzeri güneşliklerle gölgelendirilmelidir.
 
10. Vücut ısısının yükselmemesi için sık sık duş alınmalıdır. Bunun mümkün olmadığı durumlarda; ayaklar, eller, yüz ve ense soğuk suyla ıslatılmalı veya silinmelidir.
 
 
ORTAM ÖLÇÜMLERİNİZİ AKRETİDE VE GÜVENİLİR FİRMALARA YAPTIRMAYI TERCİH ETMELİSİNİZ !!!

 

İLETİŞİM

+90 (216) 326 70 77
+90 (216) 326 70 77
info@karaelmasosgb.com
Web Tasarim
Bize Ulaşın
Fiyat Teklifi Alın Bize Danışın İletişim